Hợp đồng thông minh
Giới thiệu về hợp đồng thông minh
Last updated
Giới thiệu về hợp đồng thông minh
Last updated
Hợp đồng thông minh là các khối xây dựng cơ bản của lớp ứng dụng trên các nền tảng mạng Blockchain có hỗ trợ như Ethereum, Matic, BNB, SOL... Chúng là các chương trình máy tính được lưu trữ trên blockchain tuân theo logic "nếu cái này thì cái kia" và được đảm bảo thực thi theo các quy tắc được xác định bởi mã của nó, không thể thay đổi sau khi được tạo.
Nick Szabo đặt ra thuật ngữ “hợp đồng thông minh”. Năm 1994, ông viết bài , và vào năm 1996, ông đã viết một bài khám phá về .
Szabo đã hình dung ra một thị trường kỹ thuật số nơi các quy trình tự động, bảo mật bằng mật mã cho phép các giao dịch và chức năng kinh doanh diễn ra mà không cần qua trung gian đáng tin cậy.
Hợp đồng thông minh trên Ethereum đã là nền tảng Blockchain đầu tiên đã đưa tầm nhìn này vào thực tế.
Một trong những vấn đề lớn nhất với hợp đồng truyền thống là cần có những cá nhân đáng tin cậy tuân theo kết quả của hợp đồng.
Đây là một ví dụ:
Alice và Bob đang đua xe đạp. Giả sử Alice đặt cược cho Bob 10 đô la rằng cô ấy sẽ thắng cuộc đua. Bob tự tin mình sẽ là người chiến thắng và đồng ý đặt cược. Cuối cùng, Alice kết thúc cuộc đua trước Bob và là người chiến thắng rõ ràng. Nhưng Bob từ chối trả tiền cá cược, cho rằng Alice chắc chắn đã gian lận.
Ví dụ ngớ ngẩn này minh họa vấn đề với bất kỳ thỏa thuận không thông minh nào. Ngay cả khi các điều kiện của thỏa thuận được đáp ứng (tức là bạn là người chiến thắng trong cuộc đua), bạn vẫn phải tin tưởng người khác thực hiện thỏa thuận (tức là thanh toán tiền đặt cược).
Một phép ẩn dụ đơn giản cho hợp đồng thông minh là một máy bán hàng tự động, hoạt động tương tự như hợp đồng thông minh - đầu vào cụ thể đảm bảo đầu ra được xác định trước.
Bạn chọn một sản phẩm
Máy bán hàng tự động hiển thị giá
Bạn phải trả giá
Máy bán hàng tự động xác minh rằng bạn đã thanh toán đúng số tiền
Máy bán hàng tự động cung cấp cho bạn mặt hàng của bạn
Máy bán hàng tự động sẽ chỉ phân phối sản phẩm bạn mong muốn sau khi tất cả các yêu cầu được đáp ứng. Nếu bạn không chọn sản phẩm hoặc bỏ đủ tiền vào, máy bán hàng tự động sẽ không đưa ra sản phẩm của bạn.
Lợi ích chính của hợp đồng thông minh là nó thực thi mã rõ ràng một cách xác định khi đáp ứng một số điều kiện nhất định. Không cần phải đợi con người giải thích hoặc thương lượng kết quả. Điều này loại bỏ sự cần thiết của các trung gian đáng tin cậy.
Ví dụ: bạn có thể viết một hợp đồng thông minh giữ tiền ký quỹ cho một đứa trẻ, cho phép chúng rút tiền sau một ngày cụ thể. Nếu họ cố gắng rút tiền trước ngày đó, hợp đồng thông minh sẽ không được thực thi. Hoặc bạn có thể viết một hợp đồng tự động cung cấp cho bạn phiên bản kỹ thuật số của quyền sở hữu ô tô khi bạn thanh toán cho đại lý.
Các hợp đồng truyền thống rất mơ hồ vì chúng dựa vào con người để giải thích và thực hiện chúng. Ví dụ, hai thẩm phán có thể giải thích một hợp đồng theo cách khác nhau, điều này có thể dẫn đến những quyết định không nhất quán và kết quả không bình đẳng. Hợp đồng thông minh loại bỏ khả năng này. Thay vào đó, hợp đồng thông minh thực thi chính xác dựa trên các điều kiện được ghi trong mã hợp đồng. Độ chính xác này có nghĩa là trong cùng hoàn cảnh, hợp đồng thông minh sẽ tạo ra kết quả tương tự.
Hợp đồng thông minh rất hữu ích cho việc kiểm tra và theo dõi. Vì các hợp đồng thông minh trên Ethereum, BNB, MATIC … đều nằm trên một blockchain công khai nên bất kỳ ai cũng có thể theo dõi ngay việc chuyển giao tài sản và các thông tin liên quan khác.
Ví dụ: bạn có thể kiểm tra xem có ai đó đã gửi tiền đến địa chỉ của bạn hay không.
Hợp đồng thông minh cũng bảo vệ quyền riêng tư của bạn. Vì Ethereum, MATIC, BNB là mạng ẩn danh (các giao dịch của bạn được gắn công khai với một địa chỉ mật mã duy nhất, không phải danh tính của bạn), nên bạn có thể bảo vệ quyền riêng tư của mình khỏi những kẻ theo dõi.
Cuối cùng, giống như hợp đồng truyền thống, bạn có thể kiểm tra nội dung trong hợp đồng thông minh trước khi ký (hoặc tương tác với nó). Tính minh bạch của hợp đồng thông minh đảm bảo rằng bất kỳ ai cũng có thể xem xét kỹ lưỡng nó.
Hợp đồng thông minh về cơ bản có thể làm được bất cứ điều gì mà chương trình máy tính có thể làm.
Họ có thể thực hiện tính toán, tạo tiền tệ, lưu trữ dữ liệu, đúc NFT, gửi thông tin liên lạc và thậm chí tạo đồ họa. Dưới đây là một số ví dụ phổ biến, thực tế: